ถึงแม้โรค COVID-19 จะอยู่กับเรามานานแล้ว แต่หลายคนก็อาจจะยังมีคำถามคาใจที่ยังต้องการคำตอบ วันนี้เราจึงรวบรวมคำถามเพื่อช่วยให้ทุกคนได้ไขข้อสงสัยดังนี้

1.        การฉีดวัคซีน COVID-19 มีข้อดีอย่างไร

·         สร้างภูมิคุ้มกันให้แก่ร่างกาย ทำให้โอกาสเป็นโรคและการแพร่กระจายน้อยลง

·         ลดความรุนแรงของโรคหากได้รับเชื้อ และลดอัตราการเสียชีวิต

·         สร้างภูมิคุ้มกันหมู่ ทำให้กระแพร่ระบาดสงบลง และชีวิตกลับเข้าสู่สภาวะปกติได้อย่างรวดเร็ว

2.        การฉีดวัคซีนสามารถป้องกันโรคได้หรือไม่

·         จากการศึกษาในปัจจุบัน การฉีดวัคซีนอาจไม่สามารถป้องกันการติดโรคได้ 100% แต่สามารถป้องกันอาการรุนแรงของโรคได้ ผู้ที่ฉีดวัคซีนแล้วจึงยังสามารถติดเชื้อแบบไม่แสดงอาการหรือแสดงอาการน้อยได้อยู่ หลังจากฉีดวัคซีนแล้วจึงยังคงต้องปฏิบัติตัวตามมาตรการการป้องกันอย่างเคร่งครัด

3.        หากติดเชื้อ COVID-19 และได้รับการรักษาหายแล้ว จำเป็นต้องฉีดวัคซีนหรือไม่

·         แม้จะเคยติดโรค COVID-19 มาแล้ว แต่ยังมีโอกาสได้รับเชื้อซ้ำได้ จึงจำเป็นต้องรับวัคซีน โดยเว้นระยะห่างจากการติดเชื้ออย่างน้อย 3 เดือน และอาจได้รับพิจารณาเพียง 1 เข็มซึ่งมีประสิทธิภาพเพียงพอแล้ว

4.        เมื่อคนในครอบครัวติด COVID-19 ควรทำอย่างไร

·         เมื่อคนในบ้านแสดงอาการของโรคให้ติดต่อสายด่วน COVID-19 เฉพาะกิจ 1668, ศูนย์การแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ 1669, กรมควบคุมโรค 1422 หรือสำนักงานหลักประกันสุขภาพ 1330 เพื่อแจ้งเจ้าหน้าที่ให้ทราบเพื่อประเมินอาการและติดต่อเข้ารับการรักษา

·         ในขณะที่รอเข้ารับการรักษาควรปฏิบัติตามมาตรการ Home Isolation โดยการแยกตัวอยู่ในห้องส่วนตัว หลีกเลี่ยงการใกล้ชิดกับผู้อื่น แยกของใช้ส่วนตัว อาหาร รวมไปถึงการทำความสะอาดเสื้อผ้าและเครื่องใช้ต่าง ๆ นอกจากนี้ยังควรใช้สเปรย์แอลกอฮอล์อยู่เสมอ เพื่อป้องกันการแพร่เชื้อให้กับผู้ร่วมอาศัย

·         สามารถอยู่ร่วมกับผู้ป่วยได้หากอาการผู้ป่วยจัดอยู่กลุ่มผู้ป่วยสีเขียว โดยต้องปฏิบัติตามมาตรการ Home Isolation อย่างเคร่งครัด

5.        สามารถฉีดวัคซีนอื่น ๆ ไปพร้อมกับวัคซีน COVID-19 ได้หรือไม่

·         เนื่องจากยังไม่มีการศึกษาเพียงพอจึงควรเว้นระยะห่างเป็นเวลาอย่างน้อย 2 สัปดาห์

·         ยกเว้นวัคซีนที่มีความจำเป็น เช่น วัคซีนพิษสุนัขบ้า และวัคซีนบาดทะยัก สามารถฉีดได้เลยไม่จำเป็นต้องเว้นระยะห่าง

6.        ผู้หญิงที่อยู่ในช่วงการมีประจำเดือนสามารถฉีดวัคซีนได้หรือไม่

·         สามารถฉีดได้ตามปกติ

7.        หากฉีดวัคซีนไปแล้ว แต่ทราบภายหลังว่าตั้งครรภ์ ควรทำอย่างไร

·         จากการศึกษาพบว่าวัคซีนไม่เป็นอันตรายต่อทารกในครรภ์ จึงไม่จำเป็นต้องกังวล และควรฉีดวัคซีนครั้งที่ 2 หลังอายุครรภ์ 12 สัปดาห์ขึ้นไป เว้นแต่จะมีอาการแพ้รุนแรงหลังฉีดวัคซีนเข็มแรก ทั้งนี้ ท่านควรปรึกษาแพทย์ก่อนเข้าทำการฉีดวัคซีน

8.        คุณแม่ตั้งครรภ์สามารถรับวัคซีนได้หรือไม่

·         สามารถฉีดวัคซีนได้ตามปกติเมื่อมีอายุครรภ์ 12 สัปดาห์ขึ้นไป จากการเก็บข้อมูลของโครงการ V-safe ของ Centers for Disease Control and Prevention (CDC) หรือศูนย์ควบคุม และป้องกันโรคของสหรัฐอเมริกา กับคุณแม่ตั้งครรภ์กว่า 94,000 คนที่ได้รับวัคซีน mRNA ของ Pfizer และ Moderna พบว่าวัคซีนไม่ได้ส่งผลให้เกิดความผิดปกติกับคุณแม่และลูกในครรภ์ ดังนั้นคุณแม่สามารถเลือกฉีดวัคซีนได้อย่างปลอดภัย ทั้งนี้ ท่านควรปรึกษาแพทย์ก่อนเข้าทำการฉีดวัคซีน

9.        คุณแม่ให้นมบุตร สามารถฉีดวัคซีนได้หรือไม่

·         สามารถฉีดวัคซีนได้ทุกประเภท และไม่จำเป็นต้องงดให้นมหลังฉีด เนื่องจากยังไม่มีรายงานที่ระบุว่าวัคซีนมีสารที่ไม่ปลอดภัยกับคุณแม่ที่ให้นมบุตร ทั้งนี้ ท่านควรปรึกษาแพทย์ก่อนเข้าทำการฉีดวัคซีน

10.    อาการข้างเคียงของวัคซีน COVID 19 มีอะไรบ้าง

·         มักเกิดอาการบวม แดง ปวดบริเวณที่ฉีดวัคซีนแต่ไม่รุนแรงและสามารถหายเองได้

·         อาจมีอาการอ่อนเพลีย มีไข้ คลื่นไส้ ปวดศีรษะ ซึ่งเป็นการที่ไม่รุนแรงและสามารถหายเองได้

·         เพื่อสังเกตอาการแพ้อย่างรุนแรงที่อาจเกิดขึ้นได้ ควรนั่งพักอยู่ในสถานที่รับวัคซีนหลังฉีดเป็นเวลา 15-30 นาที

·         หากมีอาการอาการผิดปกติภายใน 4 สัปดาห์หลังฉีดวัคซีนและไม่มั่นใจว่าเกิดจากวัคซีนหรือไม่ ควรรีบปรึกษาแพทย์ในทันที

11.    ก่อนฉีดวัคซีนควรเตรียมตัวอย่างไร

·         ปฏิบัติตัวตามปกติ พักผ่อนให้เพียงพอ ทำจิตใจให้สบาย ไม่เครียด

·         หากมีอาการเจ็บป่วยควรเลื่อนการฉีดวัคซีนออกไปก่อน

·         ถ้ามีการรับประทานยากลุ่มไมเกรน กลุ่มยาต้านอาการซึมเศร้า ยาแก้อักเสบกลุ่ม NSAID หรืออาหารเสริมเป็นประจำควรงดยาก่อนได้รับวัคซีน

·         ไม่จำเป็นต้องงดชา กาแฟ แต่ควรงดเครื่องดื่มมึนเมา

12.    หากได้รับวัคซีนเข็มแรกแล้วมีอาการแพ้อย่างรุนแรง สามารถฉีดเข็มที่ 2 ได้หรือไม่

·         เนื่องจากแต่ละคนจะมีอาการแพ้รุนแรงที่แตกต่างกันออกไป ดังนั้นควรปรึกษาแพทย์เพื่อพิจารณาการเปลี่ยนชนิดของวัคซีน

แหล่งที่มาของข้อมูล

·         กรมควบคุมโรค
https://1th.co/go2J42J42J4

·         โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาติไทย
https://1th.co/go2J52J52J5

·         กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข (Slide ที่ 64)
https://r8way.moph.go.th/r8wayadmin/page/uploads_file/20210604045036.pdf

·         คณะแพทยศาสตร์มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
https://web.med.cmu.ac.th/index.php/th/allarticle/25-hilight-news/1213-19-41

·        โรงพยาบาลสินแพทย์
https://www.youtube.com/watch?v=_SxGoda3Rp0

·        กรมสุขภาพจิต
https://www.dmh.go.th/news-dmh/view.asp?id=30917