อย่างที่เราทราบกันว่าผู้ป่วยโรคเบาหวาน จะมีปัญหาในการควบคุมปริมาณน้ำตาลในเลือด ทำให้ต้องฉีดอินซูลินหรือรับประทานยาที่มีคุณสมบัติในการลดน้ำตาล จึงมีโอกาสเกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ อย่างไรก็ตามผู้ที่ไม่ได้ป่วยเป็นโรคเบาหวาน ก็สามารถประสบกับภาวะนี้ได้เช่นกัน โดยเฉพาะผู้ที่รับประทานอาหารน้อยกว่าปกติหรืออดอาหาร รวมถึงผู้ที่มีการออกกำลังกายอย่างหนัก เพราะเหตุนี้เราจึงนำความรู้เรื่องภาวะน้ำตาลต่ำ และวิธีการแก้ไขเบื้องต้นมาฝากกัน

รู้จักภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ

                  ภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ (Hypoglycemia) คือภาวะที่ร่างกายมีระดับน้ำตาลในเลือดต่ำกว่า 70 มิลลิกรัมต่อเดซิลิตรสำหรับผู้ป่วยโรคเบาหวาน และต่ำกว่า 50 มิลลิกรัมต่อเดซิลิตรสำหรับคนปกติ เมื่อเกิดภาวะนี้ ร่างกายจะพยายามรักษาระดับน้ำตาลโดยอัตโนมัติ ซึ่งจะส่งผลกระทบต่อร่างกาย โดยภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำจะมีอาการแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล

สาเหตุของการเกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ

                  ภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ สำหรับผู้ที่เป็นโรคเบาหวานอยู่แล้ว อาจเกิดจากการรับประทานอาหารน้อยกว่าปกติหรือไม่ตรงเวลา ออกกำลังกายหรือใช้แรงมากกว่าปกติ ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ การจำกัดปริมาณคาร์โบไฮเดรต ใช้ยารักษาโรคเบาหวานที่ไม่เหมาะสมทั้งชนิด ขนาด และเวลาในการรับประทาน รวมไปถึงการใช้อินซูลินเกินขนาด

                  ส่วนผู้ที่ไม่ได้ป่วยเป็นโรคเบาหวานนั้นก็อาจเกิดภาวะนี้ได้เช่นกัน ซึ่งพบได้น้อย โดยมีสาเหตุอย่างเช่น ป่วยเป็นโรคตับขั้นรุนแรง ใช้ยารักษาบางโรคอย่างไม่ถูกต้อง ร่างกายผลิตอินซูลินมากเกินไป มีความบกพร่องของฮอร์โมนบางชนิด หรือดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไป รวมถึงการที่ร่างกายใช้กลูโคสมากขึ้นจากการออกกำลังกายหรือการอดอาหารอีกด้วย

อาการของภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ

                  ผู้ที่มีภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำจะมีเหงื่อออกมาก อ่อนแรง มือสั่น ตัวสั่น ตาพร่า รู้สึกชาบริเวณรอบปากหรือส่วนอื่น ๆ ในร่างกาย เวียนศีรษะหรือปวดศีรษะ มีความรู้สึกกังวล สับสน และกระสับกระส่าย รวมถึงมีอาการใจสั่น หัวใจเต้นเร็ว และมีความดันโลหิตซิสโตลิกสูง ดังนั้น หากคุณหรือคนใกล้ชิดมีอาการที่กล่าวไปข้างต้น ให้ตั้งข้อสังเกตว่าอาจอยู่ในภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ ซึ่งในบางกรณีอาจมีความรุนแรงถึงขั้นไม่รู้สึกตัว หรือชักได้ เราจึงควรรู้วิธีการดูแลตนเองหรือคนใกล้ชิดเมื่อมีภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ

วิธีการดูแลตนเองเบื้องต้น เมื่อมีภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ

                  สำหรับในกรณีคนที่มีภาวะน้ำตาลต่ำจากการออกกำลังกายมากหรืออดอาหาร ผู้ป่วยยังคงรู้สึกตัวดี มีอาการไม่มาก หากเกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำในช่วงใกล้เวลามื้ออาหารหลัก ให้รับประทานอาหารทันที แต่หากเกิดระหว่างมื้ออาหาร ควรรับประทานอาหารว่าง เช่น นมพร่องมันเนย ผลไม้ขนาดกลาง 1 ลูก หรือแครกเกอร์ 2-3 แผ่น

                  กรณีมีอาการค่อนข้างมากแต่ยังรู้สึกตัว ควรเติมคาร์โบไฮเดรตให้กับร่างกายอย่างเร็วที่สุด โดยการเลือกรับประทานอาหารประเภทคาร์โบไฮเดรตที่ร่างกายดูดซึมได้อย่างรวดเร็ว ซึ่งเป็นคาร์โบไฮเดรตเชิงเดี่ยว เช่น น้ำหวานครึ่งแก้ว น้ำผลไม้ไม่เติมน้ำตาลครึ่งแก้ว ลูกอม 2 เม็ด น้ำตาลทราย 3 ช้อนชา น้ำผึ้ง 3 ช้อนชา จากนั้นให้รับประทานอาหารประเภทคาร์โบไฮเดรตเชิงซ้อนต่อทันที เช่น ขนมปัง ข้าว อาหารประเภทเส้น ส่วนกรณีที่มีอาการมากจนเกิดการชักหรือหมดสติ ควรนำผู้ป่วยส่งโรงพยาบาลทันที สำหรับคนที่เป็นโรคประจำตัวนั้นควรไปพบแพทย์เพื่อเข้ารับการรักษา โดยวิธีการรักษานั้นจะแตกต่างกันไปตามสาเหตุของโรค

แม้ว่าภาวะน้ำตาลต่ำอาจไม่ใช่ภาวะที่เกิดขึ้นได้บ่อยครั้ง แต่เราก็ควรระมัดระวังและรู้วิธีการดูแลตนเองหรือคนใกล้ชิดเมื่อมีอาการ จะได้สามารถรับมือได้ทันถ่วงที สำหรับลูกค้ากรุงไทย-แอกซ่าประกันชีวิต ที่สนใจในการดูแลสุขภาพสามารถอ่านบทความด้านสุขภาพอื่น ๆ ได้ที่ https://www.krungthai-axa.co.th/th/health-advisories

แหล่งที่มาของข้อมูล

·       เว็บไซต์พบแพทย์
http://bit.ly/3GRkuHt

·       โรงพยาบาลสมิติเวช
http://bit.ly/3EQaP1g

·       โรงพยาบาลกรุงเทพ
https://www.bangkokhospital.com/content/hypoglycemia

·       โรงพยาบาลรามคำแหง
https://www.ram-hosp.co.th/news_detail/1699