เรียกว่ากำลังเป็นกระแสที่มาแรงในปัจจุบัน สำหรับการเลือกบริโภคโปรตีนจากพืช หรือ Plant-based Protein ของสายสุขภาพ สายมังสวิรัติ สายวีแกน ผู้ที่ต้องการลดปริมาณการบริโภคเนื้อสัตว์ รวมไปถึงกลุ่มคนที่เชื่อว่าการทำปศุสัตว์ส่งผลเสียต่อชั้นบรรยากาศ และแน่นอนว่ามีคำถามเกิดขึ้นมากมาย สำหรับหลายคนที่กำลังตัดสินใจจะร่วมเทรนด์สุดฮิตนี้ โปรตีนจากพืชดีจริงไหม? หรือ โปรตีนจากพืชต่างจากโปรตีนจากสัตว์อย่างไร? ซึ่งเราได้นำข้อมูลเกี่ยวกับโปรตีนจากพืชมาไขข้อข้องใจให้แล้วในบทความนี้ 

พืช...อีกแหล่งของโปรตีน

              ทุกวันนี้โปรตีนจากพืช หรือ Plant-based Protein ได้รับความนิยมมากขึ้นอย่างต่อเนื่องด้วยหลากหลายเหตุผลของผู้บริโภค โดยโปรตีนชนิดนี้ได้มาจากพืชหลากหลายชนิด อย่างถั่วเหลือง ถั่วลันเตา ถั่วเมล็ดแห้ง ถั่วเปลือกแข็ง ถั่วดำ ถั่วแดง ถั่วลูกไก่ เมล็ดเจีย ข้าวกล้อง ควินัว เมล็ดทานตะวัน ฝรั่ง กล้วย บรอกโคลี ปวยเล้ง หน่อไม้ฝรั่ง มันฝรั่ง มันหวาน แก่นตะวัน เป็นต้น ซึ่งมีให้เลือกบริโภคทั้งในรูปแบบของสด ของแห้ง รวมไปถึงการแปรรูปจากพืชชนิดต่าง ๆ โดยเลียนแบบรสชาติ กลิ่น และสีสันให้มีความใกล้เคียงกับเนื้อสัตว์

โปรตีนจากพืช VS โปรตีนจากสัตว์

แม้จะให้โปรตีนกับร่างกายได้เหมือนกัน แต่โปรตีนจากทั้ง 2 แหล่งมีคุณสมบัติที่แตกต่างกัน เช่น

·       โปรตีนจากพืช มีจำนวนแคลอรีต่อกรัมน้อยกว่า โปรตีนจากสัตว์

·       โปรตีนจากพืช มีไขมันน้อยกว่า โปรตีนจากสัตว์

·       โปรตีนจากพืช จะดูดซึมฟอสฟอรัสน้อยกว่า โปรตีนจากสัตว์ ซึ่งฟอสฟอรัสเป็นแร่ธาตุที่มีความสำคัญต่อกระบวนการทางเคมีของร่างกาย เช่น การส่งสัญญาณประสาท การทำงานของหัวใจและไต เป็นต้น ดังนั้นโปรตีนจากพืชจึงเหมาะกับผู้ที่มีภาวะฟอสฟอรัสในเลือดสูง โดยเกณฑ์ปกติของระดับฟอสฟอรัสจะอยู่ที่ 2.4-5.1 มิลลิกรัม/เดซิลิตร ส่วนผู้ที่ภาวะฟอสฟอรัสสูงจะมีระดับฟอสฟอรัสในเลือดเกิน 5 มิลลิกรัม/เดซิลิตร

·       โปรตีนจากพืชไม่มีคอเลสเตอรอล ในขณะที่โปรตีนจากสัตว์บางชนิดมีคอเลสเตอรอลสูง

·       โปรตีนจากพืชมีไฟเบอร์สูง ในขณะที่โปรตีนจากสัตว์ไม่มี

·       โปรตีนจากพืชช่วยลดความเสี่ยงโรคหัวใจ ส่วนโปรตีนจากสัตว์จะเพิ่มความเสี่ยงโรคหัวใจเมื่อเทียบกับโปรตีนจากพืช

·       โปรตีนจากพืชช่วยลดความเสี่ยงโรคมะเร็งลำไส้ เพราะโปรตีนจากสัตว์ โดยเฉพาะจากกลุ่มเนื้อแดงจะเพิ่มความเสี่ยงโรคมะเร็งลำไส้

5 ประโยชน์ของโปรตีนจากพืช
นี่คือส่วนหนึ่งของประโยชน์หลากหลายของโปรตีนจากพืช ที่ทำให้หลายคนหันมาบริโภคโปรตีนชนิดนี้มากขึ้นเรื่อย ๆ

1.        โปรตีนจากพืชอุดมไปด้วยวิตามินและเกลือแร่

2.        ช่วยบำรุงหัวใจ และดีกับผู้ป่วยโรคหัวใจ ด้วยคุณสมบัติของโปรตีนจากพืชที่ปราศจากคอเลสเตอรอล และไฟเบอร์ยังมีส่วนช่วยลดระดับไขมันเลวในเลือดได้อีกด้วย

3.         ช่วยลดไขมัน หรือลดน้ำหนัก เพราะโปรตีนจากพืชให้พลังงานต่ำ ช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดพลังงานส่วนเกิน อีกทั้งไฟเบอร์ยังช่วยลดระดับไขมันสะสมในร่างกาย ที่เป็นสาเหตุของน้ำหนักตัวที่เพิ่มขึ้น

4.        ช่วยให้อายุยืน จากการศึกษาชิ้นหนึ่งที่ให้กลุ่มตัวอย่างปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการรับประทาน โดยเพิ่มสัดส่วนอาหารที่มาจากพืชและพืชที่มีโปรตีน แล้วพบว่ากลุ่มตัวอย่างดังกล่าวมีอัตราการเสียชีวิตลดลง

5.        ช่วยลดโลกร้อน แม้ไม่ได้ส่งผลต่อสิ่งแวดล้อมโดยตรง แต่อุตสาหกรรมอาหารจากพืชหลายประเภทปล่อยก๊าซเรือนกระจกน้อยกว่าอุตสาหกรรมอาหารประเภทเนื้อสัตว์ จึงอาจมีส่วนช่วยในการชะลอความเสียหายของสิ่งแวดล้อมได้

ข้อควรระวังในการบริโภคโปรตีนจากพืช

              เนื่องจากโปรตีนจากพืชบางชนิดมีปริมาณโพแทสเซียมสูง เช่น มันสำปะหลัง ผักโขม ปวยเล้ง ใบชะพลู เป็นต้น ดังนั้นผู้ป่วยโรคไตจึงต้องปรึกษาแพทย์ในการบริโภคชนิดนี้ รวมถึงอ่านฉลากผลิตภัณฑ์อย่างละเอียด ในกรณีของผู้ที่มีสุขภาพปกติ การรับประทานโปรตีนจากพืชเพียงอย่างเดียว อาจทำให้เกิดความเสี่ยงกับสุขภาพ อย่างการขาดกรดอะมิโนจำเป็นหลายชนิดที่มีในเนื้อสัตว์เท่านั้น หรือการขาดวิตามินบี 12 ที่ในพืชมีในปริมาณที่ต่ำมาก ดังนั้นทางที่ดีที่สุด จึงควรปรึกษาแพทย์ที่ดูแลสุขภาพอยู่ ให้ช่วยวิเคราะห์ร่างกายว่ามีความสามารถ หรือเหมาะสมกับการรับโปรตีนจากพืชหรือไม่ และอย่างไร เพื่อป้องกันผลเสียที่อาจร้ายแรงถึงชีวิต หากบริโภคอย่างไม่ถูกต้อง

สำหรับลูกค้ากรุงไทย-แอกซ่าประกันชีวิต ที่สนใจในการดูแลสุขภาพสามารถอ่านบทความด้านสุขภาพอื่น ๆ ได้ที่ https://www.krungthai-axa.co.th/th/health-advisories

แหล่งที่มาของข้อมูล

·       โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย
https://bit.ly/3XYP2gy

·       Interpharma Group
https://bit.ly/3gTXbSM
https://bit.ly/3B2cBLk

·       เว็บไซต์พบแพทย์
https://bit.ly/3OQKLHD

·       MedThai
https://bit.ly/3VJvrOQ

·       คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
https://bit.ly/3vC3HBi