อาการปวดฟันจากปัญหา ฟันคุด เป็นหนึ่งในปัญหาสุขภาพช่องปากและฟันที่พบได้บ่อย และหลาย ๆ คนที่เมื่อรู้ว่า ฟันคุด คืออะไร ? ก็อาจมีลุ้นอยู่ตลอดว่า เจ้า ฟันคุด เจ้าปัญหาจะโผล่ขึ้นมาเมื่อไหร่กันนะ ? แล้วก็อดสงสัยไม่ได้จริง ๆ ว่า ฟันคุด เกิดจากอะไร ? แบบไหนที่ต้องผ่าออก ? วันนี้เรามีบทความน่ารู้เกี่ยวกับการรักษา ฟันคุด มาให้ทุกคนได้อ่านศึกษา เพื่อคลายความสงสัยกัน

สาเหตุของการเกิด ฟันคุด

ฟันคุด มีสาเหตุหลัก ๆ มาจากฟันที่พยายามจะงอกขึ้นมาในลักษณะ ตั้งตรง เอียง หรือนอนในแนวราบ จนทำให้มีแรงผลักดัน ส่งผลให้เกิดการเบียดกับฟันซี่ข้าง ๆ หรืองอกขึ้นมาในขากรรไกร จนเป็นสาเหตุของอาการปวดฟันอย่างรุนแรง ที่สร้างความทุกข์ทรมานให้กับคนไข้ และโดยส่วนใหญ่จะสามารถพบ ฟันคุด ได้ บริเวณฟันกรามซี่สุดท้าย ฟันกรามแท้ซี่ที่สามล่าง ฟันกรามน้อย และฟันเขี้ยว

นอกจากนี้ยังมีสาเหตุอื่น ๆ อย่างขากรรไกรมีพื้นที่ไม่เพียงพอ ที่จะให้ฟันซี่นั้นขึ้นได้ตามปกติ หรือเหงือกหนามากจนเกินไป และมีส่วนของกระดูกขวางการขึ้นของฟัน จนทำให้ฟันโผล่ขึ้นมาพ้นเหงือกไม่ได้ รวมถึงการไม่ได้รับประทานอาหารจำพวกเนื้อสัตว์และอาหารที่มีเส้นใยอย่างเพียงพอ จนทำให้ขากรรไกรเจริญเติบโตไม่เต็มที่ ก็เป็นสาเหตุที่ทำให้เกิด ฟันคุด ได้เช่นกัน

ฟันคุด แบบไหนที่ต้องผ่าออก ?

ฟันคุด แบบไหนบ้างนะ ? ที่ต้องรีบผ่าออก ไม่ควรปล่อยทิ้งไว้เป็นระยะเวลานาน เพราะจะทำให้เกิดการอักเสบ ปวด บวม หรือมีภาวะแทรกซ้อนอื่น ๆ ได้ และยิ่ง ฟันคุด ฝังอยู่ลึกเท่าไหร่ โอกาสปวดบวมและอักเสบก็จะยิ่งมากขึ้นเท่านั้น

1.       ฟันคุด ที่ล้มเอียงไปทางด้านลิ้น เพดาน หรือกระพุ้งแก้ม

2.       ฟันคุด ที่ขึ้นได้เต็มซี่ แต่อยู่ในตำแหน่งที่ทำความสะอาดยาก หรือมีฟันผุ

3.       ฟันคุด ที่มีบางส่วนอยู่ในกระดูก (Partial Bony Impaction) โดยโผล่ขึ้นมาเหนือเหงือกบางส่วน แต่ติดอยู่ใต้กระดูกขากรรไกร

4.       ฟันคุด ที่อยู่ภายใต้กระดูกทั้งซี่ (Complete Bone Impaction) ฝังตัวอยู่ภายใต้กระดูกขากรรไกร และยังไม่โผล่พ้นเหงือก โดย ฟันคุด ประเภทนี้ จะขึ้นมาเองไม่ได้ หากปล่อยไว้อาจจะก่อให้เกิดถุงน้ำหรือดันฟันซี่อื่นล้มได้

เมื่อไหร่ที่ควรผ่า ฟันคุด ออก ?

ช่วงที่ผ่า ฟันคุด ได้ง่ายที่สุด จะเป็นช่วงที่ฟันกำลังมีการสร้างรากฟันเสร็จแล้วประมาณครึ่งรากหรือมากกว่านั้น แต่ยังไม่เสร็จสมบูรณ์ โดยช่วงอายุการเจริญของฟัน จะขึ้นกับผู้ป่วยแต่ละคน แต่โดยส่วนใหญ่แล้วจะเป็นช่วงอายุ 15-20 ปี ทันตแพทย์จึงแนะนำให้มีการตรวจประเมิน และวางแผนการรักษา ฟันคุด ไว้ล่วงหน้า แม้ฟันอาจจะยังไม่ขึ้นมาในช่วงอายุดังกล่าวก็ตาม

ทั้งนี้หากมีอาการปวดฟัน เหงือกบวมแดง เป็นแผล หรือเป็นหนองในตำแหน่งของ ฟันคุด รวมถึงในบางรายอาจมีอาการปวดหัว อ้าปากแล้วเจ็บ และอ้าปากได้น้อยกว่าปกติ ให้รีบไปพบทันตแพทย์เพื่อรักษา ฟันคุด ทันที

หากไม่ผ่า ฟันคุด จะส่งผลกระทบอะไรได้บ้าง ?

การปล่อย ฟันคุด ไว้นาน โดยไม่ยอมเข้ารับการรักษา ส่งผลกระทบมากกว่าที่เราคิดไว้ โดยมีความเสี่ยงต่อภาวะต่าง ๆ ดังต่อไปนี้

เหงือกในบริเวณที่ปกคลุม ฟันคุด เกิดการอักเสบหรือติดเชื้อ

1.       เกิดฟันผุที่ฟันซี่ข้างเคียง

2.       สาเหตุของการเกิดโรคปริทันต์ ซึ่งเกิดจากการสะสมของคราบจุลินทรีย์ที่ทำให้เหงือกบวม แดง หรือเลือดออกขณะแปรงฟัน

3.       เกิดถุงน้ำบริเวณขากรรไกร หรือซีสต์เนื้องอกรอบ ๆ ฟันคุด

4.       มีอาการปวดเรื้อรังหรือรู้สึกไม่สบาย ปวดหัว เนื่องจากแรงดันของ ฟันคุด

5.       ฟันยื่น ฟันเก รวมถึงกระดูกรอบรากฟัน หรือรากฟันข้างเคียงถูกทำลาย จากแรงดันของ ฟันคุด

6.       ส่งผลต่อการจัดเรียงฟัน ทำให้มีฟันซ้อนเก

7.       เกิดความผิดปกติของเนื้อเยื่อหุ้มฟัน

8.       ทำให้เกิดอาการไซนัสอักเสบ

วิธีรักษา ฟันคุด

1.       ทันตแพทย์จะทำการตรวจเช็คช่องปาก และดูลักษณะการขึ้นของ ฟันคุด เพื่อพิจารณาว่าจะต้องถอนหรือผ่า

2.       ทันตแพทย์ใช้ภาพถ่ายเอ็กซ์เรย์ประกอบ เพื่อตรวจสภาพฟัน รากฟัน และกระดูกรองรับฟัน

3.       ทันตแพทย์สอบถามประวัติด้านสุขภาพของคนไข้ ที่อาจจะส่งผลหลังการผ่าตัดหรือถอนฟัน เช่น การหยุดไหลของเลือด อาการแพ้ยา หากคนไข้มีโรคประจำตัว ควรแจ้งให้ทันตแพทย์ทราบก่อนเข้ารับการผ่า ฟันคุด

4.       ทันตแพทย์ฉีดยาชาบริเวณที่จะทำการผ่าตัด

5.       ช่วงผ่าตัดเปิดเหงือก เพื่อถอนฟันคุดออกมา

6.       ทันตแพทย์ทำการเย็บปิดปากแผล และให้คำแนะนำเกี่ยวกับการดูแลรักษาหลังการถอนฟัน

วิธีดูแลตัวเองหลังผ่า ฟันคุด

หลังจากผ่า ฟันคุด เสร็จแล้ว เรามาดูกันว่า เราควรจะดูแลตัวเองอย่างไร ? เพื่อให้แผลหายเร็ว และไม่เกิดอาการอักเสบตามมา

1.       ให้กัดผ้าก๊อชไว้แน่น ๆ ประมาณ 1-2 ชั่วโมง เพื่อห้ามเลือด และสามารถกลืนนํ้าลายได้ตามปกติ เพื่อป้องกันไม่ให้เลือดที่ยังคั่งในแผลถูกดูดออกไป เพื่อสร้างลิ่มเลือดที่ช่วยในการห้ามเลือด

2.       ให้ทำการประคบเย็น โดยเอาน้ำแข็งใส่ถุงพลาสติก และห่อผ้ามาประคบแก้มด้านนอกบริเวณที่ผ่า ฟันคุด ในช่วง 3-5 วันหลังจากผ่าฟันคุด และไม่แนะนำให้อมน้ำแข็ง เพื่อลดอาการบวม เพราะอาจทำให้การไหลเวียนของเลือดในบริเวณแผลลดลง ซึ่งอาจส่งผลให้แผลหายช้าได้

3.       รับประทานอาหารอ่อนในช่วง 1 สัปดาห์แรก และรับประทานยาตามที่ทันตแพทย์ได้ให้คำแนะนำไว้

4.       ทำความสะอาดช่องปากด้วยการแปรงฟันตามปกติ แต่พยายามหลีกเลี่ยงไม่ให้โดนแผล

5.       งดใช้น้ำยาบ้วนปากในวันแรก หลังจากนั้นให้บ้วนปาก โดยใช้น้ำอุ่นผสมเกลือหรือน้ำยาบ้วนปากเบา ๆ หลังมื้ออาหาร

6.       หลีกเลี่ยงพฤติกรรมเสี่ยงต่อการสัมผัสกับแผล เช่น ใช้ลิ้นดุนฟัน กัดฟัน ใช้ไม้จิ้มฟัน เป็นต้น

7.       หากแผลบวมผิดปกติ ให้รีบมาพบทันตแพทย์ทันที

สุดท้ายนี้การผ่า ฟันคุด ไม่ได้น่ากลัวอย่างที่หลายคนคิด อย่าปล่อยให้อาการของ ฟันคุด กวนใจ โดยไม่ทำการรักษา จนส่งผลเสียต่อสุขภาพปากและฟัน ซึ่งการไปพบทันตแพทย์ และเข้ารับการรักษาอย่างทันท่วงทีนั้น จะช่วยลดความเสี่ยงของภาวะแทรกซ้อนต่าง ๆ และยังทำให้ฟื้นตัวได้เร็วอีกด้วย

ส่วนใครที่ตรวจเช็คแล้วไม่จำเป็นต้องผ่าฟันคุด แต่ก็ต้องไม่ลืมที่จะดูแลสุขภาพช่องปากอย่างสม่ำเสมอ ด้วยการไปพบทันตแพทย์เป็นประจำ ปีละ 1-2 ครั้ง เพื่อสุขภาพเหงือกและฟันที่แข็งแรงจะได้อยู่กับเราไปนาน ๆ

สำหรับใครกำลังมองหาประกันสุขภาพที่ครอบคลุมการผ่า ฟันคุด รวมถึงการศัลยกรรมในช่องปากอื่น ๆ สามารถดูรายละเอียดประกันสุขภาพในแพ็ตเกจตั้งแต่ Gold เป็นต้นไปที่รวมการคุ้มครองค่าศัลยกรรมในช่องปาก เพิ่มเติมได้ที่ https://www.krungthai-axa.co.th/th/products/health-insurance-and-hospital-income/ihealthy-ultra

แหล่งที่มาของข้อมูล

·      Smile And Co Dental Clinic

https://smileandcodentalclinic.com/wisdom-tooth/

·      Homey Dental Clinic

https://homeydentalclinic.com/what-is-impacted-tooth/

·      โรงพยาบาลสมิติเวช

https://www.samitivejhospitals.com/th/article/detail/wisdom-teeth

·      COSDENT Smile Design

https://www.cosdentbyslc.com/wisdom-teeth/#fan-khud-mi-ki-baeb

·      แคร์เดนทัลคลินิก / Care Dental Clinic

https://www.caredental.clinic/wisdom-tooth-extraction/

·      คลินิกทันตกรรมสไมล์ดีไลท์ / Smile Delight Dental Clinic

https://www.smiledelightclinic.com/impacted-tooth/