“ยาดม” อีกหนึ่งไอเทมติดกระเป๋าของมนุษย์ออฟฟิศอย่างเรา เนื่องจากสภาพอากาศในประเทศไทยมีความร้อนชื้น เสี่ยงต่อการเป็นฮีท สโตรก จึงต้องมียาดมใช้สำหรับแก้วิงเวียนศีรษะ หรือว่าเพื่อเพิ่มความสดชื่น รวมถึงผู้ที่ดมยาดมเพื่อเป็นตัวช่วยในการลดบุหรี่ แต่จริง ๆ แล้ว การดมยาดมที่มากจนเกินไปก็อาจจะเกิดข้อเสียได้ วันนี้เราจะพาทุกคนไปทำความเข้าใจเกี่ยวกับยาดม ว่ายาดมมีส่วนประกอบอะไรบ้าง และมีข้อดีข้อเสียอย่างไร

ยาดม คืออะไร

ยาดม คือ ยาสามัญประจำบ้านและเป็นยาใช้ภายนอก ใช้สำหรับสูดดม ภายในประกอบไปด้วยสารที่มีกลิ่น เช่น เมนทอล การบูร พิมเสน น้ำมันหอมระเหยจากสมุนไพร ต่าง ๆ โดยสรรพคุณหลักของยาดมคือ เพื่อบรรเทาอาการไม่พึงประสงค์ เช่น วิงเวียนศีรษะ หน้ามืด คล้ายจะเป็นลม หรือเจออากาศที่ไม่ถ่ายเท เช่น ในรถไฟฟ้า หรือในลิฟต์ เป็นต้น นอกจากนี้ยาดมยังใช้ทาเพื่อรักษาอาการคันหรือบวมแดงจากแมลงกัดต่อยได้อีกด้วย

ในยาดมมีอะไรบ้าง

ยาดมในปัจจุบันมีการแต่งเติมสารสังเคราะห์และน้ำมันหอมระเหยต่าง ๆ เพื่อความหลากหลาย เช่น น้ำมันยูคาลิปตัส น้ำมันระเหยวานิลลา น้ำมันเขียว น้ำมันหอมระเหยส้ม น้ำมันก้านพลู และอื่น ๆ แต่ส่วนใหญ่แล้วยาดมจะประกอบไปด้วยองค์ประกอบหลัก 3 องค์ประกอบ ดังนี้

·       พิมเสน เป็นสารที่เกิดจากการนำการบูรมาหุงกับตัวยาชนิดอื่น ๆ มีกลิ่นหอมเย็นและจะระเหิดเมื่อถูกความร้อน นิยมใช้แต่งกลิ่นเครื่องสำอาง ยาหม่อง น้ำอบ น้ำหอม รวมถึง สบู่ โดยพิมเสนจะช่วยแก้อาการวิงเวียนศีรษะเมื่อสูดดมและจะแก้อาการเคล็ดขัดยอกเมื่อทาบริเวณผิวหนัง ไม่เหมาะแก่การสูดดมโดยตรง หากสูดดมเป็นเวลานานอาจทำให้ทางเดินหายใจเกิดการระคายเคืองได้  เนื่องจากมีความเข้มข้นสูง

·       เมนทอลหรือเกล็ดสะระแหน่ เป็นน้ำมันหอมระเหยที่ได้จากใบมินต์หรือใบสะระแหน่ฝรั่ง มีลักษณะเป็นผลึกสีขาวและเมื่อสัมผัสกับผิวหนังจะทำให้เรารู้สึกเย็นบริเวณนั้น ๆ นอกจากนี้เมนทอลยังมีกลิ่นหอม จึงมักใช้แต่งกลิ่นและรสชาติ ในผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ ทั้งยาและอาหาร ซึ่งเมนทอลจะมีคุณสมบัติหลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นลดอาการปวด ลดอาการบวมของหลอดเลือดโดยเฉพาะบริเวณจมูก อีกทั้งยังช่วยในการขับลมอีกด้วย สำหรับข้อควรระวังนั้น เมนทอลอาจทำให้เรามีอาการระคายเคืองที่ทางเดินหายใจ ซึ่งจะนำไปสู่ปอดอักเสบได้

·       การบูร เป็นสารสกัดจากต้นการบูร แต่ปัจจุบันการบูรที่นำมาใช้นั้นมักจะเป็นการบูรสังเคราะห์ สามารถดูดซึมทางผิวหนังได้ดีและจะรู้สึกเย็นเมื่อสัมผัสบริเวณผิวหนัง สำหรับสรรพคุณนั้น การบูรมีฤทธิ์ในการแก้อาการเคล็ด บวม แก้พิษจากการโดนแมลงกัด นอกจากนี้ยังมีฤทธิ์ต้านจุลินทรีย์อ่อน ๆ จึงสามารถรักษาโรคผิวหนังบางชนิดได้

ประโยชน์ของยาดม

·       ช่วยรักษาอาการวิงเวียน ศีรษะ หวัด คัดจมูกและอาการเมารถ

·       ช่วยผ่อนคลาย ลดความเครียด

·       ยาดมชนิดน้ำ สามารถทาที่ขมับเพื่อลดอาการไมเกรนหรือปวดหัวเล็กน้อย

·       ลดอาการบาดเจ็บ แก้บวมจากบาดแผล รวมถึงแมลงสัตว์กัดต่อย

·       ทำให้ความรู้สึกสดชื่นขึ้น รีเฟรชขึ้น

แบบไหนถึงเรียกติดยาดม รวมถึงข้อควรระวังในการใช้ยาดม

ถ้าหากคุณดมยาดมมากกว่า 10 ครั้งต่อวัน ถือติดตัวไว้ตลอดและหยิบขึ้นมาดมทุก ๆ 10 นาที นั่นแปลว่าคุณอาจมีอาการติดยาดมแล้วล่ะ แล้วการสูดดมยาดมที่บ่อยเกินไปรวมไปถึงการใช้แบบผิด ๆ เช่น ค้างยาดมไว้ที่โพรงจมูก หรือ การทาพิมเสนในจุดบอบบาง ก็อาจส่งผลเสียต่อระบบทางเดินหายใจได้ โดยจะส่งผลให้เกิดการระคายเคืองบริเวณทางเดินหายใจ จนนำไปสู่การป่วยเป็นโรคต่าง ๆ เช่น โพรงจมูกอักเสบ ปอดอักเสบ ระคายเคืองต่อผิวหนัง แสบร้อน รวมถึงโรคติดต่อที่อาจเกิดขึ้นจากการใช้ยาดมร่วมกับผู้อื่น

สำหรับใครที่ชอบนำการบูรไปไว้ตามจุดต่าง ๆ เพื่อดับกลิ่น ควรระมัดระวังบริเวณที่เรานำการบูรไปวางไว้ เพราะถ้าหากเรานำการบูรปริมาณมากไปไว้ในที่ที่อากาศถ่ายเทได้ไม่ดี เช่น ตามโถปัสสาวะในห้องน้ำขนาดเล็กและปิดประตูไว้ รถยนต์ หรือแขวนตกแต่งบ้านในบริเวณที่อับ ก็อาจทำให้ผู้สูดดม มีอาการวิงเวียนศีรษะได้

ผู้ที่ควรหลีกเลี่ยงการใช้ยาดม

·       ผู้ป่วยที่มีปัญหาเกี่ยวกับโพรงจมูก หรือโรคทางเดินหายใจ เช่น ผู้ป่วยอาการหอบหืด หลอดลมอักเสบ ไซนัสอักเสบ หรือ ผู้ป่วยที่ติดเชื้อในโพรงจมูก ซึ่งการใช้ยาดมมากไปก็ทำให้เกิดการอักเสบมากขึ้น หรือส่งผลให้อาการป่วยกำเริบมากกว่าเดิม

·       เด็กที่มีอายุต่ำกว่า 6 ปี เนื่องจากส่วนประกอบของยาดมที่มีความเข้มข้นเกินไป อาจก่อให้เกิดการระคายเคืองกับระบบทางเดินหายใจในเด็กได้

ถึงแม้ว่าจะเป็นไอเทมติดตัว และพกพาสะดวก แต่เราก็ควรคำนึงถึงการใช้งานในปริมาณที่เหมาะสม เพื่อไม่ให้เกิดอาการเจ็บป่วยต่อตัวคุณเองและคนที่คุณรัก สำหรับลูกค้ากรุงไทย-แอกซ่าประกันชีวิต ที่สนใจในการดูแลสุขภาพสามารถอ่านบทความด้านสุขภาพอื่น ๆ ได้ที่ https://www.krungthai-axa.co.th/th/health-advisories

แหล่งที่มาของข้อมูล

·       Thailand Foundation
http://bitly.ws/G3CL

·       โรงพยาบาลเพชรเวช
http://bitly.ws/G3Da

·       คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
http://bitly.ws/G3Dp

·       เว็บไซต์ Pobpad
http://bitly.ws/G3DA

·       เว็บไซต์ Allwellhealthcare

http://bitly.ws/JXvy